یکی از آداب روزه داری در ماه مبارک رمضان، بیدار شدن در وقت سحر و انجام مستحبات و اعمال وارده و همچنین خوردن سحری می باشد.

پخش دعای سحر و ماناجات شبانه قبل از اذان صبح و اعلام مجری برنامه ویژه صدا و سیما به مناسبت ایام ماه مبارک رمضان مبنی بر اینکه تا چند دقیقه دیگر اذان صبح فرامی رسد، یکی از خاطرات ماندنی و جلوه های زیبای این ماه می باشد.

بچه ها حتی کوچکترهایی که هنوز روزه به آنها واجب نشده است، دوست دارند همپای بزرگترها در مراسم سحر بیدار باشند و از خوردن سحری جا نمانند. مادر خانواده سعی می کند بسته به وسع خانواده بهترین و مقویترین غذاها را برای سحر آماده کند تا اعضای خانواده انرژی و کالری لازم برای تحمل گرسنگی روزه دارای را داشته باشند و فشار کمتری به آنها وارد شود.

اما عادت بسیار اشتباهی که باعث می گردد تمام زحمات کد بانوهای خانه از بین برود و متاسفانه در بین ما فراگیر است و روزه داران گرامی را هنگام برخواستن از خواب در صبح روز بعد با ناراحتی های گوارشی مواجه می کند، خوابیدن با شکم پر بعد از خوردن سحری می باشد.

اکثر افراد عادت دارند تا سحری را نزدیک اذان صبح میل کنند و بعد از خوردن سحری با پخش اذان صبح، نمازشان را خوانده و بلافاصله می خوابند تا قبل از شروع یک روز دیگر از روزه داری، فرصت دیگری هر چند کوتاه برای خوابیدن و استراحت داشته باشند، غافل از آنکه با توجه به این که معده انسان در طی خواب، فعالیت ندارد و هنوز مواد غذایی خورده شده در مرحله هضم در معده آنها قرار دارد، این امر باعث فساد غذا در معده و عدم هضم صحیح و مشکلات گوارشی برای روزه داران شده و سبب می گردد تا غذا در معده بگندد و صبح روز بعد همراه با بوی بد دهان و حالت ناخوشایند برای روزه داران خود را نشان دهد.

در نتیجه ضمن اسراف مواد غذایی مصرف شده که با هزینه های زیاد و وقت و حوصله فراوان تهیه شده اند، باعث گرسنگی روزه داران در طی روز شده و انرژی لازم برای عبادت و کسب و کار در این ماه را از ما می گیرد و در ماهی که باید به خداوند نزدیک تر شویم باعث کسلی بیشتر ما شده و نهایتاً در صورت امکان، با پناه بردن به استراحت و خوابیدن های طولانی مصرف انرژی مورد نیاز بدنمان را کم می کنیم تا بتوانیم گرسنگی و ضعف حاصله را تحمل نماییم.

در این بین کوچکترها مخصوصاً دخترانی که تازه روزه برآنها واجب شده است، آن هم در روزهای طولانی فصل تابستان، بیشتر اذیت می شوند و خیلی از این کوچکترها به توصیه والدین و حتی برخی از بزرگترها و سالمندان نیز که تحمل این گرسنگی را ندارند به بهانه مجوز شرعی از گرفتن روزه در دیگر روزهای این ماه عزیز خودداری می کنند، غافل از آنکه شرع مقدس هرگز اجازه نداده است که با رعایت نکردن شیوه های صحیح و آداب مورد سفارش مربوط به غذا خوردن، افراد خود را دچار ضعف و نهایتاً روزه خوری نمایند.

این کار از سه جنبه مورد نهی شرع مقدس است:

اولاً مواد غذایی که با هزینه های فراوان امروزی تهیه و در سر سفره سحری با زحمات و حوصله فراوان مادر خانواده گذاشته شده است، از بین می روند و آنگونه که می بایست تبدیل به اخلاط صالحه در بدن گردند، نشده لذا ناخواسته افراد مرتکب اسراف می شوند.

ثانیاً در این ماه که می بایست با روزه داری سیستم بدن خود را تنظیم می کردیم و اخلاط فاسد را از بدنمان خارج می ساختیم، به سیستم گوارش بدنمان آسیب وارد می سازیم که به سوء هاضمه و مشکلات گوارشی می انجامد و می دانیم که آسیب رساندن به بدن که امانتی است از طرف خالق مهربان، گناه محسوب می شود.

ثالثاً شرع مقدس که این همه تاکید بر رعایت آداب غذا خوردن دارد و احادیث زیادی در خصوص سلامتی و تدابیر مربوط به حفظ الصحه دارد، هرگز اجازه نمی دهد تا افراد با ناآگاهی و رعایت نکردن این توصیه ها، خود را از توفیق گرفتن روزه در این ماه عزیز محروم سازند.

لذا توصیه می شود بهترین وقت خوابیدن هنگامی است که هضم معدی انجام گرفته و غذا از فم (دهانه) معده عبور کرده باشد

بنابرین بعد از خوردن سحری تا زمان خواب باید فاصله ای باشد تا غذا در معده هضم و از آن خارج شود پس باید بسته به نوع غذایی که میل می کنید و با توجه به توان معده خود در هضم غذا، حدود یک الی دو ساعت بعد از غذا خوردن، حتماً بیدار باشید.

این مسأله در خوردن افطار نیز باید مورد توجه قرار بگیرد و برای صرف شام، بهتر است در همان وعده غذایی افطار به حد سیری افطاری میل شود تا میان خوردن و خوابیدن فاصله باشد، اگر هم می خواهید مستقل از افطاری، شام نیز میل کنید باید دو مورد ذیل را  رعایت نمایید:

اولاً با یک فاصله زمانی از افطار، شام میل کنید و باید تا زمانی که غذا هنوز در معده بوده و هضم نشده است از مصرف هر گونه خوراکی دیگر پرهیز نماید؛ زیرا که سبب عدم هضم و فساد هر دو غذا می‌شود.

ثانیاً باید مراعات نمایید تا با شکم پر نخوابید و بعد از شام خوردن تا وقت خواب به شرح فوق الذکر فاصله باشد چرا که خواب قبل از این زمان، موجب تمدد و نفخ و رویاهای ترسناک می‌شود.